Nâng cao thời lượng pin máy tính xách tay là việc mà ai cũng muốn, song chỉ có một số ít biết nên làm như thế nào. Cho dù các nhà sản xuất đã có rất nhiều cố gắng, đầu tư rất nhiều công sức và tiền bạc trong vài năm qua để có thể nâng cao hiệu năng của thiết bị (cũng đồng nghĩa phần nào với việc cải thiện thời lượng pin), song kể cả các dòng thiết bị mới nhất hiện nay vẫn chưa có được thời gian sử dụng pin như người dùng mong đợi. Một điều người dùng có thể không biết hoặc không chú ý tới là thiết bị của họ bị tích hợp rất nhiều chương trình và ứng dụng chạy ngầm. Các chương trình này phần lớn người dùng không mấy khi sử dụng tới, thường chạy ngay khi máy tính khởi động và gián tiếp làm hao pin.
Các thủ thuật dưới đây bao gồm cả những phương pháp từ đơn giản đến phức tạp, có lúc người dùng phải can thiệp vào BIOS hay UEFI của máy tính xách tay.
Nắm rõ nguyên nhân hao pin
Trước khi bắt tay vào việc, bạn nên tìm hiểu về các nguyên nhân làm hao pin. Cần biết rằng gần như mọi cấu phần trên máy tính xách tay đều tiêu thụ điện không nhiều thì ít, kể từ CPU cho đến bàn di chuột. Các cấu phần khác nhau có mức tiêu thụ điện khác nhau tùy vào thời điểm cũng như hoàn cảnh sử dụng. Nếu bạn phải xử lý một khối lượng công việc lớn với nhiều thiết bị ngoại vi thì việc máy nhanh hết pin là điều không thể tránh khỏi. Không chỉ có phần cứng mà các yếu tố “mềm” trong máy như các chương trình ứng dụng, các driver, dịch vụ và các tác vụ chạy nền hay thậm chí cả các tụ điện nhỏ xíu cũng góp phần ngốn năng lượng của máy tính xách tay.
Do đó, giảm thiểu số lượng các thiết bị ngoại vi cắm vào máy tính cũng như các tác vụ cùng dịch vụ chạy nền không cần thiết sẽ giúp kéo dài thời gian sử dụng pin của máy tính xách tay. Tuy nhiên, nhiều tác vụ chạy ngầm được cài đặt bởi các nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp rất khó bị phát hiện và tắt đi theo cách thông thường. Do đó, việc tìm hiểu chính xác các nguồn tiêu thụ điện cũng là một cách để kéo dài thời lượng pin một cách hiệu quả.
Những mẹo áp dụng nhanh
Các mẹo nhanh này từng được PC World giới thiệu trong một số bài báo đăng cả trên trực tuyến và ấn phẩm in, bạn có thể tìm đọc lại chúng để có được thông tin chính xác và cụ thể hơn. Chúng tôi chỉ xin khái quát ở đây như sau:
- Đừng để pin bị cạn kiệt hay quá nóng.
- Tháo pin ra khỏi máy nếu dự định không sử dụng máy trong một khoảng thời gian dài.
- Chữa ngay nếu pin bị trục trặc.
- Đừng sạc pin quá nhiều lần trong khoảng thời gian ngắn.
Tinh chỉnh phần cứng và phần mềm
Các thay đổi về phần cứng lẫn phần mềm giới thiệu dưới đây sẽ kéo dài thời gian sử dụng pin cho bạn. Song hãy lưu ý một số thao tác sẽ làm chậm tốc độ của thiết bị và nếu không cẩn thận sẽ gây treo máy. Do đó hãy thật cẩn thận khi tiến hành thao tác. Toàn bộ quá trình này đều đã được thử nghiệm nhiều lần trên các máy tính của PC World, song trong một số trường hợp, nó vẫn có thể cho kết quả khác đối với máy tính xách tay của bạn. Lời khuyên là đừng quên sao lưu dữ liệu trước khi bắt đầu thao tác.
Về phía phần cứng, đơn giản là bạn hãy tắt và ngắt kết nối các thành phần cũng như thiết bị ngoại vi không cần thiết để có thể kéo dài thời lượng pin. Về phía phần mềm thì phức tạp hơn khi phải tắt hoặc gỡ bỏ các các ứng dụng, dịch vụ không cần thiết song lại ngốn khá nhiều năng lượng. Luôn cập nhật các phiên bản mới nhất cho các driver trong máy, nhất là các driver liên quan đến việc xử lý video, có thể nói việc giải mã tín hiệu video là một trong các tác vụ vắt kiệt sức mạnh của CPU và card đồ họa, qua đó tiêu thụ rất nhiều năng lượng.
Để kiểm tra xem các ứng dụng hay dịch vụ nào đang hoạt động và tắt bỏ, bạn hãy khởi chạy tiện ích cấu hình hệ thống trong Windows là MSCONFIG bằng cách nhấn nút Start và gõ MSCONFIG vào ô tìm kiếm, nhấn Enter để hiển thị menu chương trình. Sau đó bạn nhấn vào thẻ Startup để xem tất cả những ứng dụng sẽ khởi động cùng với Windows. Chắc chắn bạn sẽ tìm thấy một số chương trình không cần thiết ở đây, hãy tắt chúng đi. Trên máy tính Acer thử nghiệm của PC World, có đến 8 ứng dụng tự động khởi chạy cùng với Windows: chương trình phòng chống virus, Steam, QuickTime, 3 chương trình của Adobe, Skype và Trilian. Tất cả chúng đều có thể tắt được nếu bạn muốn, song nên giữ lại chương trình chống virus để bảo vệ máy tính, các chương trình còn lại đều có thể được kích hoạt "thủ công" khi bạn cần.
Tiện ích MSCONFIG giúp dễ dàng kiểm soát các ứng dụng khởi động cùng với Windows.
Cách tắt: đơn giản chỉ việc bỏ chọn tại các ô đại diện cho các ứng dụng này và chọn Apply rồi khởi động lại máy.Bạn cũng có thể làm xuất hiện danh sách các dịch vụ chạy nền trong máy bằng cách nhấn vào nút Start, gõ SERVICES.MSC vào ô tìm kiếm rồi nhấn Enter. Tiện ích quản lý ứng dụng sẽ xuất hiện và cung cấp cho bạn một danh sách dài các ứng dụng đã được cài đặt trong thiết bị của bạn. Tuy nhiên hãy cẩn thận vì rất nhiều các dịch vụ này rất quan tọng và nhạy cảm đối với hoạt động của hệ điều hành. Do đó hãy xem xét danh sách này một cách cẩn thận để tìm ra những dịch vụ có thể tắt đi một cách an toàn. Chúng tôi khuyên bạn nên tìm hiểu từng dịch vụ một, xem các thông tin liên quan và khi cần, có thể tìm hiểu trên Internet. Thêm nữa là hãy chắc chắn dịch vụ mà bạn tắt đi là không cần thiết.
Người dùng cần cẩn trọng khi tắt các dịch vụ được liệt kê qua tiện ích quản lý dịch vụ của Windows.
Trên máy thử nghiệm của chúng tôi có các dịch vụ sau: kết nối với máy tính bảng, truy cập và điều khiển máy tính xách tay từ xa, mã hóa ổ cứng BitLocker, dịch vụ Qualcomm Gobi Download cùng với modem 3G tích hợp. Điểm chung là các dịch vụ này rất hiếm khi thậm chí là không bao giờ được sử dụng, do đó chúng tôi đã tắt nó. Đây chỉ là ví dụ, trong trường hợp bạn vẫn cần tới và sử dụng một vài trong các dịch vụ trên thì đừng tắt chúng. Để tắt các dịch vụ này, bạn hãy nhấp đúp chuột vào danh sách, trên ô cửa sổ xuất hiện, hãy đổi chế độ hoạt động của nó sang Manual để tránh nó tự động khởi chạy trong tương lai.
Tắt các thiết bị phần cứng hay ngoại vi tích hợp cũng là một giải pháp tốt để tăng thời gian sử dụng pin. Nếu máy tính của bạn có tích hợp Bluetooth hoặc simcard mở rộng để truy cập mạng bằng sóng di động mà bạn không cần tới, bạn có thể tắt các thiết bị phần cứng này để vừa ngăn chúng tiêu tốn điện năng, vừa không cho các driver của chúng khởi chạy cùng với Windows khi máy tính khởi động.
Bạn cũng có thể chọn tắt các phần cứng này trên máy tính xách tay bằng cách truy cập vào BIOS hoặc UEFI của hệ thống, hay đơn giản hơn là dùng tiện ích Device Manager.
Cách tốt hơn là sử dụng BIOS của hệ thống, nhưng nhiều máy tính xách tay hiện nay không cung cấp tùy chọn này. Để kiểm tra xem có thể truy cập được vào BIOS hay không, trong quá trình máy tính khởi động (trước khi Windows bắt đầu chạy), bạn hãy nhấn các phím cần thiết (thường là Del hay F2) để vào BIOS hoặc UEFI. Khi bạn đã vào được menu BIOS, hãy tìm đến mục Integrated Peripherals (nếu có) và xem liệu các phần cứng mà bạn muốn tắt có được liệt kê ở đây hay không. Nếu có, hãy chọn chúng trong danh sách và tắt đi.
Device Manager, giải pháp thay thế khi không thể can thiệp vào phần cứng thông qua BIOS.
Trong trường hợp không thể can thiệp qua BIOS, bạn có thể thực hiện việc tắt các cấu phần này thông qua tiện ích Device Manager của Windows. Tuy nhiên hãy lưu ý rằng cách này không tắt một cách thực sự mà chỉ đơn giản ngăn không cho các driver điều khiển chúng khởi chạy trong Windows mà thôi. Mặc dù vậy, nó cũng phần nào giảm tải cho bộ nhớ của máy, nâng cao hiệu năng hoạt động và qua đó gián tiếp kéo dài thời lượng pin cho người dùng.Để tắt đi một cấu phần nào đó trong Device Manger, hãy nhấn nút Start, gõ Device Manager vào ô tìm kiếm rồi nhấn Enter. Trong cửa sổ của tiện ích Device Manager, tìm các phần cứng cần thiết, nhấn chuột phải lên chúng rồi chọn Disable để tắt.
Một cách khác để có thể tiết kiệm năng lượng hiệu quả cho máy tính của bạn là giảm độ sáng màn hình. Nên giảm xuống mức thấp nhất có thể khi không quá cần thiết.
Kết quả thử nghiệm
Sau khi đã thực hiện đủ các tùy chỉnh cần thiết trên chiếc máy tính Acer Aspire dùng bộ vi xử lý Core i3, nhóm thử nghiệm tiến hành đo kết quả bằng tiện ích PowerMark của Futuremark. Các phép đo được thực hiện trong 3 trạng thái khác nhau: (1) không chỉnh sửa gì với độ sáng màn hình tối đa, (2) loại bỏ các ứng dụng, dịch vụ không cần thiết khởi chạy cùng với Windows nhưng không đụng tới phần cứng, (3) tinh chỉnh cả phần mềm lẫn phần cứng cùng với việc giảm độ sáng màn hình xuống còn 75% so với thông thường. Kết quả thu được đối với thời lượng sử dụng pin như sau:
(1) 3 giờ 16 phút. (2) 3 giờ 28 phút. (3) 4 giờ 19 phút.
Bạn có thể dễ dàng nhận thấy nếu không thực sự tắt hẳn các phần cứng không cần thiết, các tinh chỉnh liên quan đến phần mềm (ứng dụng, dịch vụ) chỉ làm tăng thời lượng sử dụng pin không đáng kể (vẻn vẹn 12 phút). Trong trường hợp thứ 3, thời gian sử dụng pin đã tăng lên khá ấn tượng tới 32%, tức là hơn 1 giờ đồng hồ so với việc để máy nguyên với các cấu hình của nhà máy và nơi bán.
Thêm vào đó, những cách tinh chỉnh mà chúng tôi đưa ra ở trên không những chỉ làm tăng thời lượng sử dụng pin mà còn làm tăng hiệu năng máy tính xách tay của bạn. Những thủ thuật này sẽ rút ngắn thời gian khởi động của máy, giải phóng bớt gánh nặng cho bộ vi xử lý và RAM. Cuối cùng, có thể máy tính của bạn sẽ có tuổi thọ dài hơn, sử dụng được lâu hơn so với việc cứ để nguyên như khi mua về và dùng.
Về phía phần cứng, đơn giản là bạn hãy tắt và ngắt kết nối các thành phần cũng như thiết bị ngoại vi không cần thiết để có thể kéo dài thời lượng pin. Về phía phần mềm thì phức tạp hơn khi phải tắt hoặc gỡ bỏ các các ứng dụng, dịch vụ không cần thiết song lại ngốn khá nhiều năng lượng. Luôn cập nhật các phiên bản mới nhất cho các driver trong máy, nhất là các driver liên quan đến việc xử lý video, có thể nói việc giải mã tín hiệu video là một trong các tác vụ vắt kiệt sức mạnh của CPU và card đồ họa, qua đó tiêu thụ rất nhiều năng lượng.
Để kiểm tra xem các ứng dụng hay dịch vụ nào đang hoạt động và tắt bỏ, bạn hãy khởi chạy tiện ích cấu hình hệ thống trong Windows là MSCONFIG bằng cách nhấn nút Start và gõ MSCONFIG vào ô tìm kiếm, nhấn Enter để hiển thị menu chương trình. Sau đó bạn nhấn vào thẻ Startup để xem tất cả những ứng dụng sẽ khởi động cùng với Windows. Chắc chắn bạn sẽ tìm thấy một số chương trình không cần thiết ở đây, hãy tắt chúng đi. Trên máy tính Acer thử nghiệm của PC World, có đến 8 ứng dụng tự động khởi chạy cùng với Windows: chương trình phòng chống virus, Steam, QuickTime, 3 chương trình của Adobe, Skype và Trilian. Tất cả chúng đều có thể tắt được nếu bạn muốn, song nên giữ lại chương trình chống virus để bảo vệ máy tính, các chương trình còn lại đều có thể được kích hoạt "thủ công" khi bạn cần.
Tiện ích MSCONFIG giúp dễ dàng kiểm soát các ứng dụng khởi động cùng với Windows.
Cách tắt: đơn giản chỉ việc bỏ chọn tại các ô đại diện cho các ứng dụng này và chọn Apply rồi khởi động lại máy.Bạn cũng có thể làm xuất hiện danh sách các dịch vụ chạy nền trong máy bằng cách nhấn vào nút Start, gõ SERVICES.MSC vào ô tìm kiếm rồi nhấn Enter. Tiện ích quản lý ứng dụng sẽ xuất hiện và cung cấp cho bạn một danh sách dài các ứng dụng đã được cài đặt trong thiết bị của bạn. Tuy nhiên hãy cẩn thận vì rất nhiều các dịch vụ này rất quan tọng và nhạy cảm đối với hoạt động của hệ điều hành. Do đó hãy xem xét danh sách này một cách cẩn thận để tìm ra những dịch vụ có thể tắt đi một cách an toàn. Chúng tôi khuyên bạn nên tìm hiểu từng dịch vụ một, xem các thông tin liên quan và khi cần, có thể tìm hiểu trên Internet. Thêm nữa là hãy chắc chắn dịch vụ mà bạn tắt đi là không cần thiết.
Trên máy thử nghiệm của chúng tôi có các dịch vụ sau: kết nối với máy tính bảng, truy cập và điều khiển máy tính xách tay từ xa, mã hóa ổ cứng BitLocker, dịch vụ Qualcomm Gobi Download cùng với modem 3G tích hợp. Điểm chung là các dịch vụ này rất hiếm khi thậm chí là không bao giờ được sử dụng, do đó chúng tôi đã tắt nó. Đây chỉ là ví dụ, trong trường hợp bạn vẫn cần tới và sử dụng một vài trong các dịch vụ trên thì đừng tắt chúng. Để tắt các dịch vụ này, bạn hãy nhấp đúp chuột vào danh sách, trên ô cửa sổ xuất hiện, hãy đổi chế độ hoạt động của nó sang Manual để tránh nó tự động khởi chạy trong tương lai.
Tắt các thiết bị phần cứng hay ngoại vi tích hợp cũng là một giải pháp tốt để tăng thời gian sử dụng pin. Nếu máy tính của bạn có tích hợp Bluetooth hoặc simcard mở rộng để truy cập mạng bằng sóng di động mà bạn không cần tới, bạn có thể tắt các thiết bị phần cứng này để vừa ngăn chúng tiêu tốn điện năng, vừa không cho các driver của chúng khởi chạy cùng với Windows khi máy tính khởi động.
Bạn cũng có thể chọn tắt các phần cứng này trên máy tính xách tay bằng cách truy cập vào BIOS hoặc UEFI của hệ thống, hay đơn giản hơn là dùng tiện ích Device Manager.
Cách tốt hơn là sử dụng BIOS của hệ thống, nhưng nhiều máy tính xách tay hiện nay không cung cấp tùy chọn này. Để kiểm tra xem có thể truy cập được vào BIOS hay không, trong quá trình máy tính khởi động (trước khi Windows bắt đầu chạy), bạn hãy nhấn các phím cần thiết (thường là Del hay F2) để vào BIOS hoặc UEFI. Khi bạn đã vào được menu BIOS, hãy tìm đến mục Integrated Peripherals (nếu có) và xem liệu các phần cứng mà bạn muốn tắt có được liệt kê ở đây hay không. Nếu có, hãy chọn chúng trong danh sách và tắt đi.
Device Manager, giải pháp thay thế khi không thể can thiệp vào phần cứng thông qua BIOS.
Trong trường hợp không thể can thiệp qua BIOS, bạn có thể thực hiện việc tắt các cấu phần này thông qua tiện ích Device Manager của Windows. Tuy nhiên hãy lưu ý rằng cách này không tắt một cách thực sự mà chỉ đơn giản ngăn không cho các driver điều khiển chúng khởi chạy trong Windows mà thôi. Mặc dù vậy, nó cũng phần nào giảm tải cho bộ nhớ của máy, nâng cao hiệu năng hoạt động và qua đó gián tiếp kéo dài thời lượng pin cho người dùng.Để tắt đi một cấu phần nào đó trong Device Manger, hãy nhấn nút Start, gõ Device Manager vào ô tìm kiếm rồi nhấn Enter. Trong cửa sổ của tiện ích Device Manager, tìm các phần cứng cần thiết, nhấn chuột phải lên chúng rồi chọn Disable để tắt.
Một cách khác để có thể tiết kiệm năng lượng hiệu quả cho máy tính của bạn là giảm độ sáng màn hình. Nên giảm xuống mức thấp nhất có thể khi không quá cần thiết.
Kết quả thử nghiệm
Sau khi đã thực hiện đủ các tùy chỉnh cần thiết trên chiếc máy tính Acer Aspire dùng bộ vi xử lý Core i3, nhóm thử nghiệm tiến hành đo kết quả bằng tiện ích PowerMark của Futuremark. Các phép đo được thực hiện trong 3 trạng thái khác nhau: (1) không chỉnh sửa gì với độ sáng màn hình tối đa, (2) loại bỏ các ứng dụng, dịch vụ không cần thiết khởi chạy cùng với Windows nhưng không đụng tới phần cứng, (3) tinh chỉnh cả phần mềm lẫn phần cứng cùng với việc giảm độ sáng màn hình xuống còn 75% so với thông thường. Kết quả thu được đối với thời lượng sử dụng pin như sau:
(1) 3 giờ 16 phút. (2) 3 giờ 28 phút. (3) 4 giờ 19 phút.
Bạn có thể dễ dàng nhận thấy nếu không thực sự tắt hẳn các phần cứng không cần thiết, các tinh chỉnh liên quan đến phần mềm (ứng dụng, dịch vụ) chỉ làm tăng thời lượng sử dụng pin không đáng kể (vẻn vẹn 12 phút). Trong trường hợp thứ 3, thời gian sử dụng pin đã tăng lên khá ấn tượng tới 32%, tức là hơn 1 giờ đồng hồ so với việc để máy nguyên với các cấu hình của nhà máy và nơi bán.
Thêm vào đó, những cách tinh chỉnh mà chúng tôi đưa ra ở trên không những chỉ làm tăng thời lượng sử dụng pin mà còn làm tăng hiệu năng máy tính xách tay của bạn. Những thủ thuật này sẽ rút ngắn thời gian khởi động của máy, giải phóng bớt gánh nặng cho bộ vi xử lý và RAM. Cuối cùng, có thể máy tính của bạn sẽ có tuổi thọ dài hơn, sử dụng được lâu hơn so với việc cứ để nguyên như khi mua về và dùng.
(Diễn Đàn Tin Học Việt Nam Tổng Hợp từ Internet)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét